Phú Nhai đường là ấn quán thuộc địa phận Trung (gồm
giáo phận Bùi Chu và Thái Bình hiện nay. Ấn quán này mang tên như trẽn là vì được
đặt tên làng Phú Nhai.
ĐI TÌM “GIẤY KHAI
SINH”
Hiện nay, không có một tài liệu nào cho biết một
cách đầy đủ nhà in này được thành lập từ khi nào, và do ai thành lập. Các sử liệu
chỉ cho biết, sớm nhất là từ năm 1864 (tính đến nay là 156 năm), nhà in này đã
cho in một số tác phẩm. Theo Thư mục được cha Phan Tấn Thành dẫn lại (Tìm hiểu
Dòng Đa Minh, Học viện Đa Minh, 2016, tr. 461-470), năm 1864, Phú Nhai đường đã
in bản mộc hai tác phẩm, trước là bộ Sách Lâm mạnh, dậy giúp kẻ liệt dọn sinh
thì (Pedro Ponsgrau Băng, o.p.) hoặc còn gọi là Sách Thiên chung chính lộ, và
sau là, nhưng nổi tiếng hon, bản mộc Hội đông tứ giáo danh sư.
SỨ MẠNG CỦA ẤN QUÁN
Ban đầu ấn quán này chỉ ấn hành các tác phẩm bằng
chữ Nôm và chữ Hán. Tác phẩm chữ Nôm nổi tiếng nhất là quyển Hội đồng tứ giáo
(còn gọi là Hội đồng tứ giáo danh sư, 1867). Sau này, Phú Nhai đường chi còn ấn
hành các tác phẩm chữ quốc ngữ. Theo Sử ký địa phận Trung (Cha chính Trinh (Fr.
Manuel Moreno, O.P.), Phú Nhai đường, 1916, tr. 133-134), Phú Nhai đường chuyển
sang in chữ quốc ngữ là từ năm 1906. Nhà in Phú Nhai đường là một trợ thủ đắc lực
cho các thừa sai Dòng Đa Minh lúc bấy giờ trong việc truyền loan hạt giống Tin
Mừng và giáo huấn của Giáo hội nơi địa phận Đông (Hải Phòng) và Trung (Bùi Chu
và Thái Bình). Ngoài ra, các ấn phẩm này còn là một dữ liệu phong phú cho phân
khoa ngôn ngữ, cách riêng dành cho những ai yêu thích và muốn tìm hiểu ngôn ngữ
nhà đạo đầu thế kỷ XX.
KẾT THÚC MỘT HÀNH
TRÌNH
Năm 1936, Tòa Thánh thiết lập địa phận Thái Bình,
tách từ địa phận Bùi Chu. Thái Bình tiếp tục được các thừa sai Đa Minh coi sóc,
còn Bùi Chu thì trao về tay hàng giáo sĩ bản xứ. Nhà in Phú Nhai đường do đó
cũng theo chân các thừa sai Đa Minh dời sang Thái Bình, đổi tên thành nhà in
Đaminh ấn quán; và chính thức kết thúc sứ vụ của mình.
DANH SÁCH TÁC PHẨM CỦA NHÀ IN PHÚ NHAI ĐƯỜNG
LƯU TRỮ TẠI THƯ VIỆN ĐA MINH
STT |
TÊN TÁC PHẨM |
Năm XB |
Trang |
1 |
Compendium Historiae
Ecclesiasticae |
1892 |
18 |
2 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - V.2: Quyển 4,5,6 |
1906 |
738 |
3 |
Sử Ký Tóm Tắt Về Đạo
- Từ Tạo Thiên Lập Địa Cho Đến Đời Các Thánh Tông Đồ |
1908 |
- |
4 |
Những Thư Chọn Trong
Các Thư Chung - Các Đấng Vicariô Apostôlicô - Q.2 |
1908 |
324 |
5 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - Quyển 4 |
1909 |
730 |
6 |
Sách Kể Truyện Ông
Thánh Thômasô Đốctôrê, Sử Ký Tóm Tắt Về Đạo |
1910 |
568 |
7 |
Lễ Giảng - Các Ngày
Lễ Cả Cùng Các Ngày Lễ Trọng Quanh Năm |
1910 |
493 |
8 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - V.3: Quyển 7,8,9,10 |
1911 |
348 |
9 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - Phần2, Quyển 2 |
1911 |
326 |
10 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - V.1: Quyển 1,2,3 |
1912 |
720 |
11 |
Sách Giống Má Thiêng
Liêng - V.2+3: Quyển 4,5,6,7,8,9,10 |
1912 |
- |
12 |
Sách Ngắm |
1913 |
553 |
13 |
Sách Truyện Bà Thánh
Catharina Ở Thành Siena |
1914 |
328 |
14 |
Cantica Religiosa
(Sách Những Kinh Hát Chầu) |
1914 |
154 |
15 |
Quảng Dụ Tội Nhân
(Sách Dẫn Dụ Kẻ Có Tội) - Q.1 |
1915 |
328 |
16 |
Sử Ký Địa Phận Trung
(Historiae Vicariatus Tonquini Centralis Breve Compendium) |
1916 |
267 |
17 |
Quảng Dụ Tội Nhân -
Sách Dẫn Dụ Kẻ Có Tội, Q.2 |
1917 |
648 |
18 |
Quảng Dụ Tội Nhân
(Sách Dẫn Dụ Kẻ Có Tội) - Q.3 |
1918 |
510 |
19 |
Sách Ngắm Chầu Phép
Sangtisimô Sacramentô Và Viếng Rất Thánh Đức Bà Maria |
1922 |
170 |
20 |
Bài Luận Về Sự Đức
Chúa Lời Ở Khắp Mọi Nơi |
1922 |
28 |
21 |
Sách Truyện 26 Đấng
Thánh Tử Vì Đạo Về 3 Địa Phận Dòng Ông Thánh Duminhgô |
1923 |
200 |
22 |
Bản Giải Nghĩa Kinh
Thiên Chúa, Kinh Ave |
1923 |
102 |
23 |
Sách Truyện Ông
Thánh Duminhgo |
1924 |
576 |
24 |
Sách Sửa Mình |
1924 |
445 |
25 |
Thánh Giáo Lý Khoa
Tông Yếu |
1924 |
- |
26 |
Sách Truyện Ông
Thánh Duminhgô - Lập Dòng Các Thầy Giảng Nhời Đức Chúa Lời |
1924 |
580 |
27 |
Bản Kỷ Luật Dòng Thứ
Ba Ông Thánh Đôminicô |
1925 |
152 |
28 |
Histoire D'une Âme -
Truyện Bà Thánh Têrixa Hài Đồng Giêsu |
1925 |
308 |
29 |
Sách Giải Nghĩa Bảy
Phép Bí Tích |
1925 |
154 |
30 |
Thánh Giáo Lý Khoa
Tông Yếu Của Ông Thánh Thoma Tiến Sĩ |
1925 |
214 |
31 |
Sách Ý Tưởng Của Bà
Thánh Mẹ Catharina Sinh Ra Ở Thành Siena |
1926 |
100 |
32 |
Thánh Giáo Lý Khoa
Tổng Yếu |
1926 |
213 |
33 |
Gương Phúc Ông Thánh
Đôminicô |
1928 |
166 |
34 |
Sách Ý Tưởng Của Bà
Thánh Mọn Têrixa Hài Đồng Giêsu, Dòng Đức Bà Núi Carmelo |
1928 |
358 |
35 |
Sử Ký Vạn Quốc |
1929 |
472 |
36 |
Sách Tháng Văn Côi
Đức Bà |
1930 |
158 |
37 |
Kể Tích Đức Bà Rất
Thánh Văn Côi Hiện Ra Tại Làng Fatima Trong Nước Bồ Đào Nha |
1931 |
124 |
38 |
Directorio Del
Misionero Dominico De Tunquin |
1931 |
420 |
39 |
Dẫn Cách Thức Cho
Biết Đàng Xưng Tội Chịu Lễ Nên |
1931 |
158 |
40 |
Directorio Del
Misionero Dominico De Tunquin |
1931 |
420 |
41 |
Sách Ngắm Ba Mươi
Mốt Điều, Sách Nói Về Phép Nhận Đức Chúa Giêsu Làm Vua |
1932 |
200 |
42 |
Tuần Bảy Ngày Thứ Tư
- Kính Mẹ Thánh Catharina Ở Thành Sienna |
1932 |
24 |
43 |
Nhời Đấng Thương Yêu
Báo Tin Tàn Lửa |
1933 |
74 |
44 |
Lề Luật Ông Thánh
Augutino Giám Mục |
1935 |
- |
45 |
Bản Hỏi Về Tràng
Hạt, Sách Các Ca Mừng Tuần 700 Năm Ông Thánh Đaminh |
1935 |
210 |
46 |
Lề Luật Ông Thánh
Augutino Giám Mục |
1935 |
77 |
47 |
Lề Luật Dòng Thánh
Đôminicô Về Các Bậc Thầy Giúp |
1936 |
142 |